Witam serdecznie
W postępowaniu na usługi - postępowanie powyżej progów, ofertę złożyła małżonka jednego z pracowników zamawiającego. Czy w związku z tym wykonawca podlega wykluczeniu a oferta podlega odrzuceniu? Dodam że w ofercie kierownikiem prac, oraz osobą do kontaktu podany jest ten pracownik. Z krs wynika że mają wspólność majątkową. Komisja obawia się podjąć decyzję tym bardzie że oferta jest najtańsza. co zrobić? Pomocy!!!
Z góry dzięki za poradę
Torejon.
Odrzucenie oferty małżonka pracownika zamawiającego.
"Czy małżonek członka komisji przetargowej może brać udział w postępowaniu o zamówienie publiczne jako wykonawca?
Pytanie:
Do przeprowadzenia i przygotowania postępowania została powołana komisja przetargowa. Jeden z członków komisji (odpowiedzialny merytorycznie) dokonał opisu przedmiotu zamówienia, ustalił kryteria oceny ofert i niektóre z warunków udziału w postępowaniu. Po otwarciu ofert okazało się, iż ofertę złożył współmałżonek tegoż członka komisji. Dodatkowo w trakcie postępowania wpłynęły do nas pytania od innych wykonawców, na które odpowiedzi również udzieliła osoba odpowiedzialna merytorycznie. Co w takiej sytuacji? Czy powinniśmy wykluczyć tegoż wykonawcę z postępowania, gdyż mógł on w celu sporządzenia oferty posłużyć się osobą uczestniczącą w przygotowaniu postępowania? Po otwarciu ofert osoba dokonująca opisu przedmiotu zamówienia i odpowiadająca na pytania oczywiście wykluczyła się, a zatem nie będzie dokonywała oceny i badania ofert, ale dokonała czynności w postępowaniu jaką była odpowiedź na pytania innych wykonawców.
Odpowiedź:
Podane w pytaniu fakty nie stanowią dowodu uzasadniającego konieczność wykluczenia wykonawcy z postępowania, a także nie dowodzą naruszenia zasad uczciwej konkurencji i nierównego traktowania wykonawców. Natomiast wyłączenie się członka komisji przetargowej było właściwe.
Zrozumiałym jest, iż opisany stan faktyczny budzi wątpliwości i rodzi pytania. Należy jednak stwierdzić, iż nie stanowi on jeszcze dowodu na to, że w postępowaniu zostały złamane podstawowe zasady udzielania zamówień takie jak zasada uczciwej konkurencji i równego traktowania. Ustawa Pzp przewiduje mechanizmy, które mają zapewniać przeprowadzenie postępowania w zgodzie z ww. zasadami.
Osoba biorąca udział w czynnościach postępowania składa druk ZP-1
Z jednej strony członek komisji ma obowiązek złożyć oświadczenie o istnieniu bądź nieistnieniu okoliczności wymienionych w art. 17 ust. 1 ustawy Pzp. Oświadczenie takie składa się zazwyczaj po otwarciu ofert, gdy znane są podmioty względem których składa się oświadczenie. Wspomniany członek komisji wyłączył się sam z postępowania. Formalnie nie miał obowiązku czynić tego wcześniej, gdy grono wykonawców ubiegających się o zamówienie nie było jeszcze znane, a współmałżonek nie stał się jeszcze wykonawcą w tym konkretnym postępowaniu (w pytaniu wprost wskazano, iż pytania wpływały od innych wykonawców).
Fakt, iż osoba ta brała czynny udział w formułowaniu merytorycznych postanowień siwz nie oznacza automatycznie, iż postanowienia te zostały ukształtowane w sposób naruszający uczciwą konkurencję i równe traktowanie wykonawców. Powyższe można bowiem ocenić zestawiając wymagania siwz z sytuacją rynkową. Taka analiza może wskazać, czy postawione wymagania nie są wygórowane w stosunku do możliwości rynku, oraz czy nie zawężają w sposób nieuzasadniony kręgu wykonawców w szczególności do tego jednego wykonawcy.
Wykonawcy mają prawo skorzystać ze środków ochrony prawnej
Pamiętaj, że wykonawcy mają także możliwość wnieść odwołanie w sytuacji, gdy uznają, iż postanowienia siwz naruszają zasady udzielania zamówień. Oczywiście dla postępowań poniżej progów unijnych ta możliwość ogranicza się tylko do zakwestionowania opisu sposobu dokonywania oceny spełniania warunków udziału w postępowaniu. Brak odwołań w pewnym stopniu może więc potwierdzać, iż warunki udzielenia zamówienia zostały określone poprawnie.
Także liczba ofert w postępowaniu, w szczególności liczba poprawnie złożonych ofert, które nie podlegają odrzuceniu, może dowodzić, iż postawione wymagania nie ograniczały konkurencji. Jeśli w przedmiotowym postępowaniu:
nie było odwołań na postanowienia siwz,
złożono wiele ofert,
wykonawcy nie byli licznie wykluczani z powodu nie spełniania warunków,
oferty nie były odrzucane z powodu niezgodności z treścią siwz,
trudno byłoby postawić uzasadniony zarzut, że zostały naruszone zasady udzielania zamówień.
Wykluczenie wykonawcy z postępowania musi być spowodowane utrudnianiem uczciwej konkurencji?
Jeśli zaś chodzi o kwestię, czy zaistniała sytuacja nie jest wystarczającą do wykluczenia wykonawcy z postępowania, ze względu na fakt, iż mógł on w celu sporządzenia oferty posłużyć się osobą uczestniczącą w przygotowaniu postępowania, należy odpowiedzieć na pytanie, czy wystąpienie samej możliwości wykorzystania takiej osoby nie jest wystarczające do wykluczenia wykonawcy z postępowania?
Zwróć uwagę, iż przepis art. 24 ust. 2 pkt 1 ustawy Pzp pozwala wykluczyć takiego wykonawcę z postępowania tylko w przypadku udowodnienia, iż taki udział utrudnia uczciwą konkurencję. Nie można wykluczyć wykonawcy z postępowania nawet w przypadku, gdy udział osoby związanej z przygotowaniem postępowania w sporządzeniu oferty jest faktem, nie ma jednak negatywnego wpływu na uczciwą konkurencję.
Nawet sytuacja, w której jeden z wykonawców znał wcześniej przedmiot zamówienia nie musi zawsze niweczyć uczciwej konkurencji w postępowaniu. Możliwe jest bowiem, iż czas dany wszystkim wykonawcom od opublikowania siwz do otwarcia ofert jest na tyle długi, że całkowicie niweluje przewagę takiego wykonawcy w postępowaniu, gdyż inni wykonawcy równie dobrze mogą zaznajomić się z wymaganiami zamawiającego. W innym przypadku już sama informacja, że będzie ogłoszone postępowanie może zapewnić danemu wykonawcy trwałą przewagę, ponieważ pozwala mu uzyskać na lepszych warunkach niezbędne do wykonania zamówienia dostawy i w rezultacie złożyć najkorzystniejszą ofertę. Taka informacja może zaś wypłynąć od każdego członka komisji bez względu na fakt, czy łączy go z wykonawcą jakiekolwiek pokrewieństwo czy związek małżeński.
Krótkie podsumowanie
Jak widać z powyższego, ocena występowania podstaw do wykluczenia wykonawcy z postępowania na podstawie art. 24 ust. 2 pkt 1 ustawy Pzp jest zależna od konkretnego stanu faktycznego. Zastosowanie tego przepisu zależy od wystąpienia i udowodnienia (przez Ciebie):
udziału osoby przygotowującej postępowanie w sporządzeniu oferty wykonawcy,
negatywnego wpływu tego zdarzenia na uczciwą konkurencję w postępowaniu."
Pytanie:
Do przeprowadzenia i przygotowania postępowania została powołana komisja przetargowa. Jeden z członków komisji (odpowiedzialny merytorycznie) dokonał opisu przedmiotu zamówienia, ustalił kryteria oceny ofert i niektóre z warunków udziału w postępowaniu. Po otwarciu ofert okazało się, iż ofertę złożył współmałżonek tegoż członka komisji. Dodatkowo w trakcie postępowania wpłynęły do nas pytania od innych wykonawców, na które odpowiedzi również udzieliła osoba odpowiedzialna merytorycznie. Co w takiej sytuacji? Czy powinniśmy wykluczyć tegoż wykonawcę z postępowania, gdyż mógł on w celu sporządzenia oferty posłużyć się osobą uczestniczącą w przygotowaniu postępowania? Po otwarciu ofert osoba dokonująca opisu przedmiotu zamówienia i odpowiadająca na pytania oczywiście wykluczyła się, a zatem nie będzie dokonywała oceny i badania ofert, ale dokonała czynności w postępowaniu jaką była odpowiedź na pytania innych wykonawców.
Odpowiedź:
Podane w pytaniu fakty nie stanowią dowodu uzasadniającego konieczność wykluczenia wykonawcy z postępowania, a także nie dowodzą naruszenia zasad uczciwej konkurencji i nierównego traktowania wykonawców. Natomiast wyłączenie się członka komisji przetargowej było właściwe.
Zrozumiałym jest, iż opisany stan faktyczny budzi wątpliwości i rodzi pytania. Należy jednak stwierdzić, iż nie stanowi on jeszcze dowodu na to, że w postępowaniu zostały złamane podstawowe zasady udzielania zamówień takie jak zasada uczciwej konkurencji i równego traktowania. Ustawa Pzp przewiduje mechanizmy, które mają zapewniać przeprowadzenie postępowania w zgodzie z ww. zasadami.
Osoba biorąca udział w czynnościach postępowania składa druk ZP-1
Z jednej strony członek komisji ma obowiązek złożyć oświadczenie o istnieniu bądź nieistnieniu okoliczności wymienionych w art. 17 ust. 1 ustawy Pzp. Oświadczenie takie składa się zazwyczaj po otwarciu ofert, gdy znane są podmioty względem których składa się oświadczenie. Wspomniany członek komisji wyłączył się sam z postępowania. Formalnie nie miał obowiązku czynić tego wcześniej, gdy grono wykonawców ubiegających się o zamówienie nie było jeszcze znane, a współmałżonek nie stał się jeszcze wykonawcą w tym konkretnym postępowaniu (w pytaniu wprost wskazano, iż pytania wpływały od innych wykonawców).
Fakt, iż osoba ta brała czynny udział w formułowaniu merytorycznych postanowień siwz nie oznacza automatycznie, iż postanowienia te zostały ukształtowane w sposób naruszający uczciwą konkurencję i równe traktowanie wykonawców. Powyższe można bowiem ocenić zestawiając wymagania siwz z sytuacją rynkową. Taka analiza może wskazać, czy postawione wymagania nie są wygórowane w stosunku do możliwości rynku, oraz czy nie zawężają w sposób nieuzasadniony kręgu wykonawców w szczególności do tego jednego wykonawcy.
Wykonawcy mają prawo skorzystać ze środków ochrony prawnej
Pamiętaj, że wykonawcy mają także możliwość wnieść odwołanie w sytuacji, gdy uznają, iż postanowienia siwz naruszają zasady udzielania zamówień. Oczywiście dla postępowań poniżej progów unijnych ta możliwość ogranicza się tylko do zakwestionowania opisu sposobu dokonywania oceny spełniania warunków udziału w postępowaniu. Brak odwołań w pewnym stopniu może więc potwierdzać, iż warunki udzielenia zamówienia zostały określone poprawnie.
Także liczba ofert w postępowaniu, w szczególności liczba poprawnie złożonych ofert, które nie podlegają odrzuceniu, może dowodzić, iż postawione wymagania nie ograniczały konkurencji. Jeśli w przedmiotowym postępowaniu:
nie było odwołań na postanowienia siwz,
złożono wiele ofert,
wykonawcy nie byli licznie wykluczani z powodu nie spełniania warunków,
oferty nie były odrzucane z powodu niezgodności z treścią siwz,
trudno byłoby postawić uzasadniony zarzut, że zostały naruszone zasady udzielania zamówień.
Wykluczenie wykonawcy z postępowania musi być spowodowane utrudnianiem uczciwej konkurencji?
Jeśli zaś chodzi o kwestię, czy zaistniała sytuacja nie jest wystarczającą do wykluczenia wykonawcy z postępowania, ze względu na fakt, iż mógł on w celu sporządzenia oferty posłużyć się osobą uczestniczącą w przygotowaniu postępowania, należy odpowiedzieć na pytanie, czy wystąpienie samej możliwości wykorzystania takiej osoby nie jest wystarczające do wykluczenia wykonawcy z postępowania?
Zwróć uwagę, iż przepis art. 24 ust. 2 pkt 1 ustawy Pzp pozwala wykluczyć takiego wykonawcę z postępowania tylko w przypadku udowodnienia, iż taki udział utrudnia uczciwą konkurencję. Nie można wykluczyć wykonawcy z postępowania nawet w przypadku, gdy udział osoby związanej z przygotowaniem postępowania w sporządzeniu oferty jest faktem, nie ma jednak negatywnego wpływu na uczciwą konkurencję.
Nawet sytuacja, w której jeden z wykonawców znał wcześniej przedmiot zamówienia nie musi zawsze niweczyć uczciwej konkurencji w postępowaniu. Możliwe jest bowiem, iż czas dany wszystkim wykonawcom od opublikowania siwz do otwarcia ofert jest na tyle długi, że całkowicie niweluje przewagę takiego wykonawcy w postępowaniu, gdyż inni wykonawcy równie dobrze mogą zaznajomić się z wymaganiami zamawiającego. W innym przypadku już sama informacja, że będzie ogłoszone postępowanie może zapewnić danemu wykonawcy trwałą przewagę, ponieważ pozwala mu uzyskać na lepszych warunkach niezbędne do wykonania zamówienia dostawy i w rezultacie złożyć najkorzystniejszą ofertę. Taka informacja może zaś wypłynąć od każdego członka komisji bez względu na fakt, czy łączy go z wykonawcą jakiekolwiek pokrewieństwo czy związek małżeński.
Krótkie podsumowanie
Jak widać z powyższego, ocena występowania podstaw do wykluczenia wykonawcy z postępowania na podstawie art. 24 ust. 2 pkt 1 ustawy Pzp jest zależna od konkretnego stanu faktycznego. Zastosowanie tego przepisu zależy od wystąpienia i udowodnienia (przez Ciebie):
udziału osoby przygotowującej postępowanie w sporządzeniu oferty wykonawcy,
negatywnego wpływu tego zdarzenia na uczciwą konkurencję w postępowaniu."