Strona 1 z 1

: 01 lut 2007, 14:43
autor: PiotrW
30 stycznia ukazał się taki oto artykuł w Rzeczpospolitej. Oto jego fragment:

Kiedy zamawiający może odstąpić od umowy o zamówienie publiczne - SŁAWOMIR WIKARIAK

W wyjątkowych sytuacjach zamawiający może jednostronnie odstąpić od umowy o zamówienie publiczne

Co do zasady umowa o zamówienie jest wiążąca dla obu stron. Ustawodawca przewidział jednak wyjątek od tej reguły. Art. 145 ust. 1 prawa zamówień publicznych (dalej: pzp) pozwala zamawiającemu odstąpić od umowy "w razie zaistnienia istotnej zmiany okoliczności powodującej, że wykonanie umowy nie leży w interesie publicznym, czego nie można było przewidzieć w chwili zawarcia umowy". Wszystkie te elementy muszą wystąpić łącznie i być ze sobą powiązane. Przepis ten wprowadza wyjątek od reguły, dlatego też nie może być interpretowany rozszerzająco.
Przesłanki pozwalające odstąpić od umowy:
• ¦ istotnie zmieniły się okoliczności,
• ¦ zmiana ta powoduje, że wykonanie umowy nie leży w interesie publicznym,
• ¦ nie można tego było przewidzieć w chwili zawarcia umowy.
Interes publiczny
Jednym z istotniejszych elementów tego przepisu jest "interes publiczny". Należy go czytać jako interes obywateli, dla których są realizowane inwestycje. Choć interes zamawiającego najczęściej jest z nim zbieżny, to jednak czasami być nie musi. Dlatego odstępując od umowy, zamawiający powinien uzbroić się w argumenty, które w sposób obiektywny wykażą, że realizacja zamówienia rzeczywiście przestała leżeć w interesie publicznym.
PRZYKŁAD 1
Zamawiający zorganizował przetarg na renowację budynku. Wskutek powodzi, która wystąpiła już po zawarciu umowy, budynek ten został jednak zniszczony na tyle, że grozi zawaleniem i trzeba go rozebrać. W tej sytuacji remont nie leży już w interesie publicznym i zamawiający może odstąpić od umowy.
Nieprzewidziane okoliczności
Art. 145 ust. 1 pzp uzależnia możliwość odstąpienia od umowy od istotnej zmiany okoliczności. Mogą one być faktyczne (wspomniana wyżej powódź), ale i prawne. Można bowiem wyobrazić sobie sytuację, że zmiana przepisów spowoduje, że realizacja umowy mijałaby się z celem.
PRZYKŁAD 2
Zamawiający zorganizował przetarg na stworzenie ośrodka wodnego i rekreacyjnego z wypożyczalnią żaglówek. Po zawarciu umowy okazało się, że ustawodawca zmienił przepisy w taki sposób, iż uniemożliwiają one rekreację na tym akwenie. Zamawiający ma więc prawo odstąpić od umowy. Liczy się jednak również to, czy można było przewidzieć, że nastąpią zmiany, które sprawią, że zamówienie nie będzie leżeć w interesie publicznym. Przy czym nie chodzi tu o wiedzę zamawiającego, ale o obiektywną możliwość przewidzenia zmian.
PRZYKŁAD 3
Przed podpisaniem umowy na opisane wyżej zamówienia dotyczące stworzenia ośrodka wodno-rekracyjnego w Sejmie toczyły się już zaawansowane prace nad zmianą przepisów, zmierzającą do zakazu uprawiania sportów wodnych na określonych akwenach. Zamawiający nie może więc odstąpić od umowy, mimo że przepisy te nie zostały jeszcze uchwalone. Można bowiem było przewidzieć, że prawo takie zostanie uchwalone.
Tylko w określonym czasie
Art. 145 ust.1 pzp pozwala zamawiającemu odstąpić od umowy w terminie 30 dni od powzięcia przez niego wiadomości o okolicznościach, które sprawiły, że realizacja zamówienia nie leży w interesie publicznym. Jeśli zamawiający nie zrobi tego w tym czasie, to niejako sam pozbawia się możliwości, którą daje ten przepis. W przykładzie 1 (o powodzi) momentem, od którego należy liczyć ten termin, będzie dopiero data, w której stwierdzono, że budynek grozi zawaleniem i należy go rozebrać, a nie dzień wystąpienia samej klęski żywiołowej.
Wykonawca, który uważa, że termin został przekroczony lub nie istniały przesłanki do odstąpienia od umowy, ma prawo złożyć do sądu cywilnego pozew. W nim będzie domagał się ustalenia istnienia lub nieistnienia stosunku prawnego (art. 189 kodeksu postępowania cywilnego).