Badanie prawdziwości referencji

Protesty, odwołania, skargi do sądu. Wszelkie tematy związane ze środkami ochrony prawnej w zamówieniach publicznych.
rafal1201
Posty: 243
Rejestracja: 06 sty 2010, 9:09

Post autor: rafal1201 » 06 sty 2010, 9:31

Witajcie.

Sytuacja wygląda nastepująco. Postępowanie na usługi sprzątania. Zamawiający chcial, by wykonawcy wykazali sie wykonaniem co najmniej jednej uslugi o okreslonej wartosci. Wykonawca z najnizsza cena przedstawil szereg zadan (wraz z referencjami), ktore jednak nie odpowiadaly wymaganej wartosci. Dodajmy moze, ze uslugi realizowane byly w zasadzie dla dwoch podmiotów, ale referencje byly wystawiane przez rozne ich jednostki.

Zamawiajacy wystapil o zlozenie prawidlowego wykazu powolujac sie na zapisy SIWZ. Tym razem Wykonawca zlozyl wykaz zawierajacy juz jedynie dwie pozycje wraz z dwiema referencjami o odpowiedniej wartosci. Referencje byly wystawione przez te same firmy jak w pierwszym wykazie.
( np. wczesniej referencje wystawialo PKP Gdansk, PKP Gdynia, PKP Sopot, a teraz referencje wystawia PKP Pomorze - przyklad hipotetyczny).
Zamawiajacy uznal te referencje i wybral oferte wykonawcy jako najkorzystniejsza na co protest zlozyl kolejny Wykonawca zarzucajac, ze Wykonawca wybrany w przedmiotowym postepowaniu zlozyl falszywe informacje. Wykonawca wysilil sie i wystapil do podmiotow wystawiajacych referencje o przeslanie dokumentow zwiazanych z postepowaniami. jeden z podmiotow zaslonil sie wlasnymi procedurami i jawnoscia postepowania jedynei dla jego uczestnikow, a drugi przedstawil informacje, w ktorych wskazuje, ze uslugi sprzatania dla niego realizowane sa na podstawie szeregu umów. Protestujacy zarzuca, ze analogiczna sytuacja zachodzi w przypadku podmiotu, który zasłonił się własną procedura.



Czy Waszym zdaniem Wykonawca jest uprawniony do zsumowania usług o tym samym charakterze swiadczonych dla jednego wykonawcy w tym samym czasie? Czy wyznacznikiem moga byc tu umowy? Wyrok KIO 818/08 i 819/08 wskazywałby, że nie, jednak sytuacja faktyczna była zdaje sie nieco inna (moze sie myle).

Czy Zamawiajcy w zasitnialej sytuacji jest zobowiazany przeprowadzic postepowanie wyjasniajace? A jesli tak, co jezeli przedsibiorstwo bedzie zaslanialo sie wlasna procedura w mysl ktorej informacje sa jawne dla uczestnikow postepowania?

Pozdrawiam.

Janusz
Posty: 6563
Rejestracja: 11 lut 2008, 21:32

Post autor: Janusz » 06 sty 2010, 10:15

Jeśli stawia się wykonawcom warunek udziału w postępowaniu odnoszący się do doświadczenia w zakresie sprzątania pamiętać należy że są to usługi świadczone okresowo, powinno się zatem umożliwić przedstawienie zaświadczenia nie tylko do usług zakończonych ale także realizowanych.
Nie znam dokładnie sprawy ale dlaczego nie można było by zsumować usług celem spełnienia warunku.

rafal1201
Posty: 243
Rejestracja: 06 sty 2010, 9:09

Post autor: rafal1201 » 06 sty 2010, 10:46

Rzeczywiscie zamawiajacy popelnil blad, bo w siwz pisze jedynie o usługach wykonanych. Nie jest to jednak (chyba) meritum sporu. Wykonawcy opisujac uslugi nadal wykonywane podali wartosc zrealizowanej uslugi do dnia skladania ofert i przedstawili stosowne referencje. Zamawiajacy tego nei kwestionowal.

Rzecz idzie o te nieszczesne wartosci.

W ocenie skladu orzekajacego
Krajowej Izby Odwolawczej (wyrok KIO/UZP 818/08 i KIO/UZP 819/08) dopuszczenie
mozliwosci sumowania wartosci uslug realizowanych w wyniku zawarcia roznych umow
(nawet w przypadku, gdy usluga byla wykonywana za pomoca kilku umów w sposób ciagly.
na rzecz tego samego podmiotu i w tym samym zakresie) oznaczalaby w konsekwencji
sprowadzenie warunku posiadanego doswiadczenia do wykazania, ze wykonawca swiadczyl w
okresie trzyletnim przed dniem wszczecia postepowania. uslugi odpowiadajace rodzajowo
przedmiotowi zamowienia i w tym okresie uzyskal z tego tytulu wynagrodzenie co najmniej
rowne wartosci granicznej zadanej przez Zamawiajacego w danym postepowaniu o
zamowienie publczne. Bez znaczenia w takim przypadku pozostawałaby skala poszczególnych
uslug, jak i poczatkowa data wykonywania uslugi. Nadto nie do przyjecia z punktu widzenia
zasady rownego traktowania wykonawcow i uczciwej konkurencji byloby zalozenie, ze
dopuszcza sie sumowanie tylko tych uslug, które mialyby byc swiadczone na rzecz tego
samego odbiorcy.

< W omawianym wyroku Wykonawca swiadczyl na rzecz jednego podmiotu usługe w istocie nieprzerwanie jednak na podstawie kilku umów, po których wygaśnieciu byly zawierane nowe. W wykazie Wykonawca podal wszystkie te male umowy wraz z referencjami i domagal sie od Zamawiajacego policzenia ich jako sumy>.


Ponadto Protestujacy powoluje sia na wyrok 334/08 i 335/08 i stwierdza, ze nie przeprowadzenie postepowania wyjasniajacego moze doprowadzic do zawarcia umowy z wykonawca, ktory w swojej ofercie przedstawil dane nieprawdziwe, a to w konsekwencji prowadzic moze do niewaznosci zawartej umowy.

Z punktu widzenia Zamawajacego wyglada to tak, ze Wykonawca przedstawil wymagane przez niego dokumenty. Złozony protest sugeruje, ze jednak w ofercie podano informacje nieprawdziwe. Nie jest to jednak poparte dowodami, a przypuszczeniami Wykonawcy. Czy w tej sytuacji zamawiajacy jest zobligowany do przeprowadzenia wyjasnien?
A jesli wystawiajacy referencje odmowi wyjasnien, to co powinien zrobic Zamawiajacy?

Janusz
Posty: 6563
Rejestracja: 11 lut 2008, 21:32

Post autor: Janusz » 06 sty 2010, 12:29

"Użycie w dyspozycji art. 24 ust. 4 ustawy zwrotu "stwierdzi" może budzić wątpliwości interpretacyjne, albowiem powstaje pytanie: czy dla wykluczenia dostawcy lub wykonawcy z prowadzonego postępowania wystarczaj?ce będzie domniemanie, iż przedstawione przezeń istotne informacje s? nieprawdziwe, czy też dla takiego wykluczenia niezbędne jest stanowcze wykazanie, że powyższe okoliczności rzeczywiście istniej?? I dalej - jakiego rodzaju działania wyjaśniające Zamawiaj?cy powinien podjąć w razie powzięcia wiadomo?ci lub uzasadnionego podejrzenia, iż informacje przedstawione przez oferenta s? nieprawdziwe? Czy informacja uzyskana z jakiegokolwiek zewnętrznego źródła może być wystarczaj?c? podstaw? dla podważenia prawdziwości złożonych przez oferenta oświadczeń, czy też zamawiaj?cy powinien w takiej sytuacji przeprowadzić postępowanie maj?ce na celu wyjaśnienie przedstawionych zarzutów? Czy przeprowadzenie postępowania wyjaśniającego jest uprawnieniem, czy też obowiązkiem zamawiającego? Jakie zamawiaj?cy posiada uprawnienia i środki (prawne, faktyczne) do przeprowadzenia takiego postępowania?

Próbę odpowiedzi na powyższe pytania znaleźć można w orzecznictwie Zespołu Arbitrów. W wyroku z dnia 4 marca 1999 roku (sygn. akt UZP/ZO/0-100/99) Zespół Arbitrów uznał, iż jeżeli z treści złożonego oświadczenia oraz przedłożonych dokumentów wynika, że nie zachodzi przesłanki wykluczenia, to istnieje domniemanie prawdziwości twierdzeń oferenta i oferent ten może skutecznie ubiegać się o zamówienie publiczne. Powzięcie przez Zamawiającego, nieistotne w jaki sposób, wiadomo?ci o nieprawdziwości oświadczenia lub dokumentów złożonych przez oferenta na okoliczność przesłanek wykluczenia, nakłada na Zamawiającego obowiązek zweryfikowania tych wiadomo?ci. Z treści art. 24 ust. 4 ustawy o zamówieniach publicznych oraz art. 6 k.c. wynika, że ciężar udowodnienia podstaw wykluczenia spoczywa na Zamawiaj?cym, gdyż to właśnie on z faktów tych wywodzi skutki prawne. Z kolei w wyroku z dnia 11 sierpnia 1998 roku (sygn. akt UZP/ZO/0-622/98) Z.A. podkreślił, iż stwierdzenie nieprawdziwości dostarczonych informacji, skutkujących wykluczeniem oferenta, musi być udokumentowane i nie pozostawiać wątpliwości co do tego, jakie informacje zostały podane nieprawdziwe. Takiego udokumentowanego stwierdzenia Zamawiaj?cy nie przedstawił. Informacje uzyskane w rozmowie anonimowej członka Komisji Przetargowej w punktach serwisowych nie są wystarczające dla stwierdzenia nieprawdziwości zawartych w oświadczeniu oferenta informacji (...). Zamawiaj?cy mógł dowodzić nieprawdziwości istotnych informacji dla prowadzonego postępowania zawartych w ofercie różnymi środkami dowodowymi, jednakże dowody te maj? wykazać w sposób nie pozostawiaj?cy wątpliwości, iż dostarczone dane nie s? prawdziwe.

Warto również zwrócić uwagę na wyrok Zespołu Arbitrów z dnia 16 września 1998 roku (sygn. akt UZP/ZO/0-742/98), gdzie stwierdzono, że zarzut nieprawdziwych danych zawartych w wybranej ofercie nie został przez Odwołującego się należycie udowodniony (...). Wspomniana wyżej opinia nie mogła stanowić podstawy do stwierdzenia, iż zaoferowane przez wybranego oferenta koszty eksploatacji należy potraktować jako nieprawdziwe dane. Oferent ma prawo zaproponować w ofercie właściwe według niego wyliczenia cenowe, w tym wyliczenia kosztów eksploatacji i na tak zaproponowanych warunkach jest zobowiązany do podpisania umowy. Na zabezpieczeniu należytego wykonania takiej umowy oferent jest zobowiązany wnieść odpowiedni? kwotę pieniężną. W tej sytuacji Zamawiaj?cy nie mógł potraktować wybranej oferty jako oferty zawieraj?cej nieprawdziwe dane i w związku z tym zastosować art. 24 ust. 4 ustawy. Z powyższego wynika zatem, że dla wykluczenia dostawcy lub wykonawcy z prowadzonego postępowania o zamówienie publiczne nie jest wystarczaj?ce domniemanie, że przedstawione przezeń informacje s? nieprawdziwe; fakt nieprawdziwości takich informacji musi zostać przez Zamawiającego należycie udowodniony. Z jednej strony zatem przepis art. 24 ust. 4 ustawy nakłada na Zamawiającego obowiązek wykluczenia z prowadzonego postępowania oferenta przedstawiającego nieprawdziwe informacje, z drugiej za? obowiązek ten powiązany jest ?ci?le z konieczności zachowania należytej staranności zarówno w razie powzięcia wątpliwości co do prawdziwości takich informacji, jak i przed podjęciem decyzji o wykluczeniu takiego oferenta z postępowania. Je?li zatem Zamawiaj?cy poweźmie wątpliwości co do prawdziwości przedłożonych informacji, mających lub mogących mieć wpływ na ostateczny wynik postępowania o zamówienie publiczne, jest zobowiązany przeprowadzić ich weryfikację. Brak jest jednocześnie podstaw do uznania, iż Zamawiaj?cy jest przy tym związany jakimikolwiek ograniczeniami natury faktycznej, choć trzeba oczywiście pamiętać o tym, że może on działać tylko w granicach swoich kompetencji oraz zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa, jak również o niebezpieczeństwie wynikaj?cym z upływu terminu związania złożonymi w toku danego postępowania o zamówienie publiczne ofertami; oznacza to zatem, że postępowanie wyjaśniające powinno zostać zakończone w możliwie jak najkrótszym czasie. Działaniami Zamawiającego kierować powinno dążenie do wszechstronnego wyjaśnienia wszelkich okoliczności związanych z przedłożoną informacji, co do której zaistniało uzasadnione podejrzenie, że jest nieprawdziwa.

Powyższe uwagi maj? o tyle znaczenie, je?li zważy się, iż w razie nie wykluczenia z postępowania o zamówienie publiczne oferenta, który złożył w jego toku nieprawdziwe informacje maj?ce istotne znaczenie dla tegoż postępowania Zamawiaj?cy narusza zasadę zawartą w art. 24 ust. 4 ustawy, co może w konsekwencji doprowadzić do postawienia zarzutu naruszenia przezeń dyscypliny finansów publicznych, zgodnie z dyspozycji art. 138 ust. 1 pkt 12 ustawy z dnia 26 listopada 1998 roku o finansach publicznych (Dz. U. Nr 155, poz. 1014, wraz z póĽn. zm.).

Powyższe uwagi dotycz? sytuacji, w której Zamawiaj?cy powziął wiadomo?ć o nieprawdziwości dostarczonych informacji jeszcze przed dokonaniem wyboru najkorzystniejszej oferty. Jak jednak Zamawiaj?cy powinien post?pić, gdy wiadomo?ć tak? poweźmie już po dokonaniu wyboru najkorzystniejszej oferty, lecz przed podpisaniem umowy o zamówienie publiczne?

Zastosowanie w takim przypadku miałby art. 27c ustawy, zgodnie z którym jeżeli oferent, którego oferta została wybrana, przedstawił nieprawdziwe dane (...), zamawiaj?cy wybiera tę spośród pozostałych ofert, która uzyskała najwyższą liczbę punktów, chyba że złożono tylko dwie ważne oferty [wtedy postępowanie o zamówienie publiczne należy unieważnić - vide art. 27b ust. 1 pkt 1 ustawy] lub upłyniłą termin, o którym mowa w art. 40 ust. 1 [tj. termin związania ofert?].

W jednym z postępowań o udzielenie zamówienia publicznego, prowadzonym z zastosowaniem preferencji krajowych, złożonych zostało osiem ofert. Wszyscy oferenci złożyli oświadczenia o stosowaniu preferencji krajowych. Jako najkorzystniejszą wybrano ofertę firmy X. Od powyższego rozstrzygnięcia protest złożyła firma Y, podnosząc, że oświadczenie o stosowaniu preferencji krajowych złożone przez firmę X jest nieprawdziwe. Zamawiaj?cy protest oddalił, uznaj?c, iż nie znajduje podstaw do uznania wskazanego oświadczenia za nieprawdziwe.

Od rozstrzygnięcia protestu wniesione zostało odwołanie do Prezesa Urzędu Zamówień Publicznych.

W toku rozpatrywania powyższego odwołania Zespół Arbitrów dokonał własnych ustaleń, zmierzających do wyjaśnienia okoliczności podnoszonych przez odwołującego. Na ich podstawie -wyrokiem z dnia 23 października 2000 roku. (sygn. akt UZP/ZO/0-1172/00) - uznał, że (...) oświadczenie złożone przez wybranego oferenta jest niezgodne ze stanem prawnym i faktycznym, a zatem zamawiaj?cy winien dokonać ponownego wyboru z uwzględnieniem postanowień art. 27c ustawy o zamówieniach publicznych.

Na zakończenie przypomnieć należy, iż art. 297 § 1 k.k. działanie polegaj?ce na przedłożeniu w celu uzyskania zamówienia publicznego fałszywych lub stwierdzających nieprawdę dokumentów albo nierzetelnych, pisemnych oświadczeń dotyczących okoliczności mających istotne znaczenie dla uzyskania takiego zamówienia publicznego stypizuje jako czyn zabroniony. Tym samym dostawca lub wykonawca, dostarczaj?cy w toku postępowania o zamówienie publiczne nieprawdziwych informacji naraża się - niezależnie od sankcji wykluczenia z takiego postępowania - na odpowiedzialność karną w granicach zakreślonych wskazanym przepisem.

Zamawiaj?cy, w razie stwierdzenia, że złożone przez dostawcę lub wykonawcę informacje s? nieprawdziwe, powinien - zgodnie z dyspozycji art. 304 k.p.k. - zawiadomić o tym fakcie również właściwy organ ścigania".

Opracowali:
Izabela Rzepkowska

Referent Prawny w Departamencie Kontroli, Analiz i Szkoleń w UZP

Paweł Laudański

Gł. Specjalista w Departamencie Kontroli, Analiz i Szkoleń w UZP
Ostatnio zmieniony 06 sty 2010, 12:29 przez Janusz, łącznie zmieniany 1 raz.

rafal1201
Posty: 243
Rejestracja: 06 sty 2010, 9:09

Post autor: rafal1201 » 06 sty 2010, 13:19

Skąd pochodzi ten artykuł? O ile dobrze rozumiem odnosi się jeszcze do starej ustawy - w nowej nie ma w art. 24 ust. 4 zwrotu "stwierdzi";)

Janusz
Posty: 6563
Rejestracja: 11 lut 2008, 21:32

Post autor: Janusz » 06 sty 2010, 13:36

Tak ze starej chodzi tu ogólnie o przedstawienie niejasności jakie występują w przypadku nieprawdziwych informacji.

rafal1201
Posty: 243
Rejestracja: 06 sty 2010, 9:09

Post autor: rafal1201 » 06 sty 2010, 13:47

Rozumiem, że w świetle tej opinii zamawiający ma obowiazek przeprowadzić postepowanie wyjasniajace w przypadku watpliwości co do przedstawienia fałszywych informacji.

Pozostaje jednak pytanie - czy przedstawienie kilku usług realizowanych na podstawie odrębnych umów, ale dla jednego podmiotu i w tym samym czasie, jako jednej usługi jest podaniem falszywej informacji?

Janusz
Posty: 6563
Rejestracja: 11 lut 2008, 21:32

Post autor: Janusz » 06 sty 2010, 13:51

Sądzę że nie bo jakie tu poświadczenie nieprawdy???

ODPOWIEDZ