Referencje
Treść referencji
Mówiąc o różnicach między wykazem usług a referencjami przywołać warto wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z dnia
13 października 2009 roku (KIO/UZP 1221/09) która orzekła, że najistotniejsze z punktu oceny wiarygodności Wykonawcy czynniki, a więc rodzaj i ilość wykonanych usług, nie muszą stanowić treści referencji. Dane takie, zdaniem KIO, Wykonawca powinien zagwarantować w wykazie usług. To w wykazie właśnie Wykonawca ma obowiązek udowodnić Zamawiającemu, iż spełnia określone przez niego warunki udziału w postępowaniu. Referencje natomiast są jedynie dokumentem potwierdzającym dane zawarte w wykazie. Na potwierdzenie takiego stanowiska Krajowa Izba Odwoławcza
w wyroku z dnia 4 grudnia 2009 roku (KIO/UZP 1500/09), wskazała, że wszelkie dodatkowe informacje potwierdzające oświadczenie Wykonawcy w wykazie dostaw, są przez Zamawiających mile widziane, jednakże nie są one obowiązkowe,
a zadaniem referencji jest wyłącznie potwierdzenie należytego wykonania umowy.
Orzecznictwo KIO w zakresie związanym z interpretacją i określeniem pozycji prawnej referencji w procesie udzielania zamówień publicznych wykazuje tendencję przenoszącą ciężar dowodowy dotyczący ilości i jakości wykonanych usług z referencji na wykaz usług. Krajowa Izba Odwoławcza w swoim orzecznictwie podkreśla również, że waga
i „jakość” referencji nie musi wypadkową liczby wyrazów uznania, komplementów i pozytywów odnoszących się do Wykonawcy. Referencje oczywiście mogą takie sformułowania zawierać, ale o wiele bardziej istotny jest ich walor „reporterski” informujący w jasny sposób o usługach podjętych przez wykonawcę.
Do bardzo ciekawej tezy doszła Krajowa Izba Odwoławcza w wyroku z dnia 23 września 2009 roku, KIO/UZP 1158/09 wskazując, że Zamawiający nie może oceniać ważności referencji przez pryzmat podmiotu, który taki dokument wystawił. Jak wskazała KIO referencje nie są bowiem oświadczeniem woli a oświadczeniem wiedzy. Nie ma więc z punktu widzenia Zamawiającego znaczenia czy podmiot lub organ który referencje wystawił miał do tego prawo czy też wykraczało to lub nie należało do jego kompetencji.
Wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 18 marca 2008 r. sygn. akt: KIO/UZP 191/08 stanowi, że zgodnie
z Rozporządzeniem z dnia 19 maja 2006 r. w sprawie rodzajów dokumentów, jakich może żądać zamawiający od wykonawcy oraz form, w jakich te dokumenty mogą być składane (Dz. U. z 2006 r. Nr 87, póz. 605) zamawiający może w celu potwierdzenia, że wykonawca posiada niezbędną wiedzę i doświadczenie żądać wykazu wykowanych w okresie ostatnich trzech lat dostaw z podaniem ich wartości, przedmiotu, dat wykonania i odbiorców oraz załączenia dokumentów potwierdzających, że dostawy te zostały wykonane należycie. Z przepisu wynika jednoznacznie, że tzw. listy referencyjne mogą jedynie potwierdzać należyte wykonanie zamówienia. W omawianym przepisie nie ma mowy o treści listów referencyjnych. Nie może mieć miejsca praktyka Zamawiającego, polegająca na domaganiu się od wykonawcy, aby wyłącznie przy pomocy listów referencyjnych o ściśle określonej treści udokumentował ilość i wartość wykonanych dostaw. Zamawiający nie może wymagać, by w treści referencji znalazły się takie informacje, jak szczegółowy opis wykonanych prac oraz ich wartość. Z dokumentu tego powinno wynikać jedynie, iż dane zamówienie zostało wykonane
w sposób prawidłowy. Informacje rozszerzone mogą wynikać jedynie z oświadczenia wykonawcy – czyli z wykazu usług.
Podobnie stanowi wyrok Zespołu Arbitrów z dnia 24 stycznia 2007 r., sygn. akt: UZP/ZO/0-62/07, w którym czytamy, iż zgodnie z § 1 ust. 2 pkt 2 w/w rozporządzenia, Zamawiający nie może żądać w dokumentach potwierdzających wykonanie dostaw (lub usług) niczego więcej ponad potwierdzenie, że dostawy te (lub usługi) zostały wykonane należycie. Takimi dokumentami mogą być nie tylko listy referencyjne, ale też protokoły odbioru, potwierdzenie dokonania płatności lub inne dokumenty. Wybór właściwego dokumentu należy do wykonawcy.
W sytuacji, gdy zamawiający ma wątpliwości co do treści referencji, może wezwać wykonawcę do złożenia wyjaśnień. Przysługuje mu także uprawnienie do weryfikacji treści referencji poprzez zwrócenie się do podmiotów które je wystawiły. Pamiętać należy również, że dla swojej ważności referencje muszą obejmować cały czas trwania umowy do której się odnoszą. Nie mogą być zaakceptowane referencje obejmujące część umowy.
Mówiąc o różnicach między wykazem usług a referencjami przywołać warto wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z dnia
13 października 2009 roku (KIO/UZP 1221/09) która orzekła, że najistotniejsze z punktu oceny wiarygodności Wykonawcy czynniki, a więc rodzaj i ilość wykonanych usług, nie muszą stanowić treści referencji. Dane takie, zdaniem KIO, Wykonawca powinien zagwarantować w wykazie usług. To w wykazie właśnie Wykonawca ma obowiązek udowodnić Zamawiającemu, iż spełnia określone przez niego warunki udziału w postępowaniu. Referencje natomiast są jedynie dokumentem potwierdzającym dane zawarte w wykazie. Na potwierdzenie takiego stanowiska Krajowa Izba Odwoławcza
w wyroku z dnia 4 grudnia 2009 roku (KIO/UZP 1500/09), wskazała, że wszelkie dodatkowe informacje potwierdzające oświadczenie Wykonawcy w wykazie dostaw, są przez Zamawiających mile widziane, jednakże nie są one obowiązkowe,
a zadaniem referencji jest wyłącznie potwierdzenie należytego wykonania umowy.
Orzecznictwo KIO w zakresie związanym z interpretacją i określeniem pozycji prawnej referencji w procesie udzielania zamówień publicznych wykazuje tendencję przenoszącą ciężar dowodowy dotyczący ilości i jakości wykonanych usług z referencji na wykaz usług. Krajowa Izba Odwoławcza w swoim orzecznictwie podkreśla również, że waga
i „jakość” referencji nie musi wypadkową liczby wyrazów uznania, komplementów i pozytywów odnoszących się do Wykonawcy. Referencje oczywiście mogą takie sformułowania zawierać, ale o wiele bardziej istotny jest ich walor „reporterski” informujący w jasny sposób o usługach podjętych przez wykonawcę.
Do bardzo ciekawej tezy doszła Krajowa Izba Odwoławcza w wyroku z dnia 23 września 2009 roku, KIO/UZP 1158/09 wskazując, że Zamawiający nie może oceniać ważności referencji przez pryzmat podmiotu, który taki dokument wystawił. Jak wskazała KIO referencje nie są bowiem oświadczeniem woli a oświadczeniem wiedzy. Nie ma więc z punktu widzenia Zamawiającego znaczenia czy podmiot lub organ który referencje wystawił miał do tego prawo czy też wykraczało to lub nie należało do jego kompetencji.
Wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 18 marca 2008 r. sygn. akt: KIO/UZP 191/08 stanowi, że zgodnie
z Rozporządzeniem z dnia 19 maja 2006 r. w sprawie rodzajów dokumentów, jakich może żądać zamawiający od wykonawcy oraz form, w jakich te dokumenty mogą być składane (Dz. U. z 2006 r. Nr 87, póz. 605) zamawiający może w celu potwierdzenia, że wykonawca posiada niezbędną wiedzę i doświadczenie żądać wykazu wykowanych w okresie ostatnich trzech lat dostaw z podaniem ich wartości, przedmiotu, dat wykonania i odbiorców oraz załączenia dokumentów potwierdzających, że dostawy te zostały wykonane należycie. Z przepisu wynika jednoznacznie, że tzw. listy referencyjne mogą jedynie potwierdzać należyte wykonanie zamówienia. W omawianym przepisie nie ma mowy o treści listów referencyjnych. Nie może mieć miejsca praktyka Zamawiającego, polegająca na domaganiu się od wykonawcy, aby wyłącznie przy pomocy listów referencyjnych o ściśle określonej treści udokumentował ilość i wartość wykonanych dostaw. Zamawiający nie może wymagać, by w treści referencji znalazły się takie informacje, jak szczegółowy opis wykonanych prac oraz ich wartość. Z dokumentu tego powinno wynikać jedynie, iż dane zamówienie zostało wykonane
w sposób prawidłowy. Informacje rozszerzone mogą wynikać jedynie z oświadczenia wykonawcy – czyli z wykazu usług.
Podobnie stanowi wyrok Zespołu Arbitrów z dnia 24 stycznia 2007 r., sygn. akt: UZP/ZO/0-62/07, w którym czytamy, iż zgodnie z § 1 ust. 2 pkt 2 w/w rozporządzenia, Zamawiający nie może żądać w dokumentach potwierdzających wykonanie dostaw (lub usług) niczego więcej ponad potwierdzenie, że dostawy te (lub usługi) zostały wykonane należycie. Takimi dokumentami mogą być nie tylko listy referencyjne, ale też protokoły odbioru, potwierdzenie dokonania płatności lub inne dokumenty. Wybór właściwego dokumentu należy do wykonawcy.
W sytuacji, gdy zamawiający ma wątpliwości co do treści referencji, może wezwać wykonawcę do złożenia wyjaśnień. Przysługuje mu także uprawnienie do weryfikacji treści referencji poprzez zwrócenie się do podmiotów które je wystawiły. Pamiętać należy również, że dla swojej ważności referencje muszą obejmować cały czas trwania umowy do której się odnoszą. Nie mogą być zaakceptowane referencje obejmujące część umowy.